CUỘC SỐNG MUÔN MÀU · DU KÝ · Du Ký Việt Nam

Trò chơi dân gian ở thị xã Hoài Nhơn Bình Định: bộ đề Cổ Nhơn xuân Quý Mão 2023


Tết 2023 – Xuân Quý Mão năm nay, Cổ Nhơn quê mình được tổ chức kỷ lục tới 9 ngày, từ ba mươi âm lịch năm Nhâm Dần cho hết ngày mùng tám năm Quý Mão. Mỗi ngày đều đặn xổ 2 đề, tổng cộng 18 đề.

Bài viết này mang tính chất lưu giữ/ thư viện về bộ đề (các câu thai) cùng lời giải đáp của Cổ Nhơn – một trò chơi dân gian độc đáo chỉ xuất hiện vào mỗi dịp tết cổ truyền ở thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định. Chi tiết cụ thể về trò chơi dân gian Cổ Nhơn, mời bạn đọc bài viết này.

Bỏ qua các yếu tố thắng thua, lời giải thích không ăn nhập gì với câu thơ đề (thậm chí vô lý và… trời ơi đất hỡi), thì nói gì nói, Cổ Nhơn vẫn là một trò chơi được mong đợi và đáng để ngóng chờ vào mỗi dịp Tết đến xuân về trên quê hương mình. Thôi thì mặc kệ nhà cái ra đề sao, ta cứ xem đây là một trò chơi may rủi. Mà chuyện may rủi, thì nên chấp nhận cho vui vẻ, thanh thản đầu năm!

Dưới đây là chi tiết 18 câu thai (đề Cổ Nhơn) xuân Quý Mão 2023 vừa qua:

Sáng 30 tháng Chạp năm Nhâm Dần 2022

Mừng xuân Quý Mão quê ta
Kinh tài ổn định, muôn nhà ấm no
Bình an phú quý vinh hoa
Tiếp đà thắng lợi giữ cho vững bền.

–> Xổ con cọp (Khôn Sơn)

Chiều 30 tháng Chạp năm Nhâm Dần 2022

Giáp bạc yên vàng nức bốn phương
Cờ bay kiếm bạt dậy sa trường
Biên thành gót ngọc an bờ cõi
Nam quốc má hồng định nghiệp vương.

–> Xổ con tôm (Trường Thọ)

Sáng mồng 1 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Ngất trời hào khí Tây Sơn
Chinh nam dẹp bắc sánh hơn anh hùng
Ba quân một dạ kiên trung
Đàng Trong quật khởi cháy bùng đấu tranh.

–> Xổ con ếch (Hiệp Hải)

Chiều mồng 1 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Bạch Đằng tên một dòng sông
Giặc lâm thủy chiến ghi công anh hùng
Non sông mở hội trùng phùng
Ngàn năm Bắc thuộc đoạn cùng từ đây.

–> Xổ con nhện (Thanh Tiền)

Sáng mồng 2 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Chúc cho xuân mới tốt mọi điều
Gia đình hạnh phúc vạn niềm yêu
Quê hương thịnh phát xuân như ý
Thái bình đất nước chí hùng kiêu.

–> Xổ con rùa (Hoả Diệm)

Chiều mồng 2 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Ai về xứ sở Hoài Nhơn
Hữu tình non nước, giang sơn họa đồ
Trăng ngà sông Lại điểm tô
Tam Quan bờ cát sóng xô bóng dừa.

–> Xổ (lại) con cọp (Khôn Sơn)

Sáng mồng 3 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Bao đời câu chuyện mỹ nhân
Anh hùng cũng lụy, hỡi thần Thủy Tinh?
Hùng Vương thách cưới ẩn tình
Lỡ thời đến muộn, nổi đình triều dương.

–> Xổ con ngựa (Quang Minh)

Chiều mồng 3 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Xoài Mút, Rạch Gầm xua tháng giá
Đống Đa, Tam Điệp đón mùa xuân
Quang Trung thống lĩnh ba quân
Giang sơn một mối, lẫy lừng trời Nam.

–> Xổ (lại) con tôm (Trường Thọ)

Sáng mồng 4 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Sông núi nước Nam trời định sẵn
Cõi bờ phương Bắc đã phân bày
Cớ sao lũ giặc chúng bay
Mưu đồ cướp nước rước ngày họa vong.

–> Xổ con kỳ lân (Thiên Thân)

Chiều mồng 4 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Thanh Đàm có bậc Nho hiền
Xuất thân Thái học quan viên không cầu
Mạt triều dâng sớ trảm đầu
Sáng ngời khí tiết, Phượng Hoàng ẩn cư.

–> Xổ hòn đá (Trân Châu)

Sáng mồng 5 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Quân Lương hà khắc tham tàn
Lãnh binh khởi nghĩa xóa tan mưu đồ
Vạn Xuân đất nước điểm tô
Oai hùng Nam Đế cơ đồ dựng xây.

–> Xổ con én (Thượng Chiêu)

Chiều mồng 5 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Trọn trung, vẹn hiếu khiêm nhường
Phò vua, xoá hận, phi thường chiến công
Ba lần đả bại Nguyên Mông
Quân dân đoàn kết, Diên Hồng mốc son.

–> Xổ con ốc (Bản Quế)

Sáng mồng 6 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Nhâm Dần qua, Quý Mão về
Thịnh hưng đất nước, làng quê yên bình
Kinh tế phát triển phồn vinh
Dân giàu nước mạnh vươn mình bay cao.

–> Xổ con rắn (Vạn Kim)

Chiều mồng 6 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Ngọc Hồi cứ địa năm nao?
Chiếm đồn Khương Thượng xiết bao nan trình
Giết hàng bại tướng, tinh binh
Sầm Nghi Đống phải vẫn mình Loa Sơn.

–> Xổ con công (Phùng Xuân)

Sáng mồng 7 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Lãnh thổ đoạn chia ba xứ sở
Biên thùy vạch sẵn một dòng sông
Duy Từ vào xứ Đàng Trong
Tám năm giúp Chúa, lập công chói ngời.

–> Xổ (lại) con ngựa (Quang Minh)

Chiều mồng 7 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Trước thềm năm mới xuân về
Mai đào khoe sắc hương quê rộn ràng
Cầu mong thế giới sang trang
Chiến tranh, dịch họa thoái đàng gác qua
Quê hương gãy khúc hoan ca
Đón chào xuân mới, đậm đà yêu thương.

–> Xổ (lại lần 3) con tôm (Trường Thọ)

Sáng mồng 8 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Rửa hận nước, báo thù nhà
Chị là Trưng Trắc phất cờ khởi binh
Cùng em Trưng Nhị xuất chinh
Trời Nam liệt nữ thất kinh giặc Tàu.

–> Xổ rồng bay (Giang Từ)

Chiều mồng 8 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Tây Sơn nữ tướng là bà,
Cưỡi voi xung trận, tên là Thị Xuân
Tay bà thống lĩnh ba quân
Sáng ngời thiên cổ, gian truân má hồng

–> Xổ (lại) con rắn (Vạn Kim)

Hẹn một mùa Cổ Nhơn mới vào năm sau!

Advertisement
CUỘC SỐNG MUÔN MÀU · DU KÝ · Du Ký Việt Nam

Trò chơi dân gian ở thị xã Hoài Nhơn Bình Định: bộ đề Cổ Nhơn xuân Nhâm Dần 2022


Đến hẹn lại lên, một năm mới lại đến và năm nay, dù dịch bệnh COVID-19 vẫn còn diễn biến phức tạp, nhưng với chủ trương “sống chung với dịch”, nhiều hoạt động văn hóa truyền thống Tết Nguyên đán vẫn được chính quyền địa phương cho phép tổ chức. Trong đó có trò chơi dân gian Cổ Nhơn của thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định….

Bài viết này mang tính chất lưu giữ/ thư viện về bộ đề (các câu thai) cùng lời giải đáp của Cổ Nhơn – một trò chơi dân gian độc đáo chỉ xuất hiện vào mỗi dịp tết cổ truyền ở thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định. Năm nay, Cổ Nhơn được tổ chức từ ngày 29 tháng Chạp năm Tân Sửu (2021) đến hết mồng 6 tháng Giêng năm Nhâm Dần (2022), mỗi ngày 2 đề.

Chi tiết cụ thể về trò chơi dân gian Cổ Nhơn, mời bạn đọc bài viết này.

Nguồn: Cổ Nhơn (facebook.com/conhonbinhdinh)

Bên dưới là toàn bộ 32 bộ đề (bộ thai) Cổ Nhơn của xuân Nhâm Dần 2022. Trước giờ mở bán, một câu thai (đã có sẵn đáp án từ trước bỏ trong hộp treo lên cột cờ ở trụ sở xổ Cổ Nhơn) sẽ được chọn ra từ bộ đề. Nguồn ảnh: Cổ Nhơn (facebook.com/conhonbinhdinh).

Dưới đây là chi tiết cụ thể của đề Cổ Nhơn xuân Nhâm Dần 2022 từng ngày. Mình sẽ không ghi chép lại lời giải thích của nhà cái (đơn vị tổ chức trò chơi) bởi cái sự không êm xuôi và chưa thỏa đáng ở nhiều lời giải. Dẫu sao đây cũng là một trò chơi mang tính chất may rủi, thừa hưởng từ trò chơi dân gian đầy ý nghĩa mà người xưa xứ Hoài Nhơn đã truyền lại. Chúng ta phải chăng nên mang tâm lý chơi một trò may rủi chỉ để cho vui, cho đẹp lòng mấy ngày xuân, không quá câu nệ chuyện đáp án!

Sáng 29 tháng Chạp năm Tân Sửu 2021 – câu 6

Chúc mừng xuân mới quê hương
Đẩy lùi đại dịch, bốn phương thanh bình
Công, nông, thương mại phồn vinh
Dân giàu nước mạnh chuyển mình bay cao.

–> Xổ con rồng nằm (Thái Bình)

Chiều 29 tháng Chạp năm Tân Sửu – câu 4

Hai xuân dịch bệnh hoành hành
Khởi từ Vũ Hán lan nhanh bất ngờ
5K chớ có thờ ơ
Hoài Nhơn quyết giữ ngọn cờ tiên phong.

–> Xổ con hạc (Trọng Tiên)

Sáng mồng 1 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 1

Tiết Xuân nguyên đán Nhâm Dần
Đoàn viên, hạnh phúc, tình thân đậm đà
Tân niên phú quý muôn nhà
Bình an, thịnh vượng, vững đà ấm no.

–> Xổ con rồng bay (Giang Từ)

Chiều mồng 1 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 15

Tây Sơn nữ tướng là bà,
Bùi là nguyên họ, tên là Thị Xuân
Một tay thống lĩnh ba quân
Chinh nam, dẹp bắc gian truân má hồng.

–> Xổ con cu (chim cu, Song Đồng)

Sáng mồng 2 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 14

Ngày nay ở tại hai thôn
Đồng Nhân thứ nhất, Hát Môn thứ nhì
Ba năm khởi nghiệp dựng cờ
Gương vàng thiên cổ muôn đời lưu danh.

–> Xổ con ốc (Bản Quế)

Chiều mồng 2 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 8

Tây Sơn hùng khí ngút trời
Giặc bay hồn phách van lời tha vong
Sử sách in dấu Đàng Trong
Ba quân tướng sĩ một lòng trung kiên.

–> Xổ con lươn (Địa Lương)

Sáng mồng 3 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 17

Mùng năm Kỷ Dậu oai hùng
Đống Đa chiến địa phất tung cờ đào
Quang Trung thế ngút trời cao
Càn Long phục nể lược thao phi thường.

–> Xổ con thỏ (Nguyệt Bửu)

Chiều mồng 3 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 28

Âm vang hào khí núi rừng
Họ Lê dấy nghĩa quần hùng Lam Sơn
Chín năm hiệp sức đồng tâm
Anh hùng Lê Lợi, Đông Quan hội thề.

–> Xổ con cá đỏ (Tỉnh Lợi)

Sáng mồng 4 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 22

Nước sông trong dò lòng dâu bể
Tiếng anh hùng tạc để nghìn thu
Cờ bay kiếm bạt quân thù
Biên thành gót ngọc ba thu sáng ngời.

–> Xổ con kỳ lân (Thiên Thân)

Chiều mồng 4 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 2

Nhâm Dần xuân mới chúc bình an
Chúc cho đất nước mãi an khang
Gia đình hạnh phúc nhiều tài lộc
Công danh thành đạt rạng hào quang.

–> Xổ (lại) con lươn (Địa Lương)

Sáng mồng 5 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 18

Long thần báo mộng gặp duyên
Đế vương lập chiếu xuống truyền ba quân
Hoa Lư chốn cũ mùa thu
Thăng Long sạch bóng quân thù mừng xuân.

–> Xổ con heo (Chánh Thuận)

Chiều mồng 5 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 9

Cổ Loa thành quách còn vang
Mưa sa bão táp thương nàng Mỵ Châu
Nỏ thiêng hờ hững lệ sầu
Nỗi buồn giếng ngọc xót xa nỗi niềm.

–> Xổ con cọp (Khôn Sơn)

Sáng mồng 6 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 21

Nguyên – Mông đại bại ba lần
Anh hùng Đại Việt nhà Trần hiển danh
Xác thù Vạn Kiếp non xanh
Bạch Đằng máu giặc nồng tanh tràn dòng.

–> Xổ con nhện (Thanh Tiền)

Chiều mồng 6 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 23

Bình Đê, Phủ Cũ hai đầu
Tam Quan bến cảng, nhịp cầu Bồng Sơn
Ai về thị xã Hoài Nhơn
Chung tay kiến thiết đẹp hơn quê mình.

–> Xổ (lại) con rồng bay (Giang Từ)

Vậy là đã hết một mùa Cổ Nhơn xuân Nhâm Dần 2022. Hẹn gặp lại ở mùa mới!

CỘNG TÁC BÁO CHÍ · CUỘC SỐNG MUÔN MÀU

Nhớ hương vị Tết xưa nơi quê nhà Bình Định


Trong tâm trí của tôi, Tết xưa luôn có hương vị thật đặc biệt. Đó không chỉ gói gọn về mặt hữu hình như tràng pháo, bánh tét, bao lì xì,…, mà còn là thứ gì đó vô hình nhưng luôn hiện hữu, thiêng liêng và không thể nào quên.

Khi guồng quay của cuộc sống trở nên hối hả hơn bao giờ hết trong những ngày cuối năm âm lịch, thì trí nhớ của tôi bỗng lội ngược dòng như muốn tìm về với những ký ức xa xưa của cái Tết hơn hai mươi năm về trước, nơi quê nhà thân thương. Quê tôi ở thị trấn Bồng Sơn, huyện Hoài Nhơn (nay là phường Bồng Sơn, thị xã Hoài Nhơn), tỉnh Bình Định – một tỉnh nhỏ thuộc vùng duyên hải Nam Trung bộ. Tết trong ký ức của tôi thường bắt đầu bằng câu nói giỡn chơi của má, khi tờ lịch trên tường dần được xé đi, bước vào những ngày hăm (như hăm mốt, hăm hai,…) của tháng mười hai âm lịch:

– Tết tới Quy Nhơn rồi! (Quy Nhơn cách nhà tôi hơn 80 cây số)

Vài ngày sau, trong lúc chộn rộn quét tước sân nhà, tay quơ cây chổi lên quét mạng nhện, má tôi lại nói:

– Tết tới Phù Mỹ rồi! (Phù Mỹ cách nhà tôi hơn 30 cây số)

Cứ như vậy, má vô tình đã nhen nhóm trong trí óc của chúng tôi sự đợi mong về Tết. Dù lúc đó, gia cảnh nhà nào cũng nghèo như nhau, bình thường lo cho đủ ăn đủ mặc đã cực nhọc lắm rồi, huống hồ là lo cho sự đủ đầy của ba ngày Tết.

Nhưng với sự khéo thu vén của má, và cũng như của những người phụ nữ trong các gia đình xung quanh, chúng tôi luôn có một cái Tết đầy đủ và vui vẻ. Trước Tết, nhà nào cũng thơm lừng mùi bột, mùi vani, mùi dầu chuối, mùi sên nước đường,… vì các loại bánh và mứt Tết. Bánh thuẫn làm từ bột và trứng được nướng vàng, ngon nhất là khi vừa mới ra lò nóng hôi hổi, kích thích những chiếc bụng đói và luôn thòm thèm đồ ăn vặt của chúng tôi. Mứt me chua chua ngọt ngọt, nhưng đó là thành phẩm sau khoảng thời gian mỏi tay mỏi lưng ngồi lột và xăm từng trái, lại còn phải khéo léo tách bỏ hạt mà vẫn giữ nguyên hình hài của trái me. Mứt gừng cay thơm nồng. Mứt dừa béo ngậy. Mứt bí đao cà rốt giòn thanh. Nhà nào sang hơn thì làm cả mứt hạt sen, hay “hạt sen” là những viên tròn bọc trong giấy kính sặc sỡ làm từ đậu xanh đãi vỏ xay nhuyễn.

Thời đó, hầu như ít ai mua bánh mứt sẵn có, mà tất cả đều tự làm ở nhà. Ngoài những thứ bánh mứt thường thấy, riêng quê tôi còn có thêm món bánh táp-lô mà nhà nào cũng phải có để đặt lên bàn thờ cúng tổ tiên ông bà. Viên bánh hình hộp chữ nhật, làm từ bột, đường và mè rang, được gói thẳng thớm góc cạnh như những viên táp-lô xây nhà, bọc trong những tờ giấy in hoa đủ màu sắc. Thứ bánh này tuy đẹp, nhưng trong Tết ít ai ăn nổi vì rất ngán. Được cái, bánh này để được rất lâu. Thường thì sau Tết, các ông, các chú sẽ lấy xuống nhấm nháp dần sau bữa ăn, bên bình trà ấm nóng.

Thường thì dịp Tết quê tôi khá là lạnh. Chúng tôi rất ngán việc phụ người lớn dọn dẹp, lau chùi nhà cửa. Những chiếc lư đồng trên bàn thờ phải được lau chùi bằng tay cùng với gói bột hóa chất nào đó, làm cho sáng bóng mới thôi. Thời đó, người ta chưa có máy để làm những việc này. Rồi phụ sơn tường nhà, chà rửa bàn ghế, giặt giũ mùng mền áo gối. Toàn là những công việc đụng nước trong tiết trời lạnh lẽo. Nhưng không vì thế mà chúng tôi sợ Tết hay ngán Tết. Ngược lại, tôi còn rất thích không khí hối hả chuẩn bị cho ba ngày Tết của mỗi gia đình. Tuy mệt nhưng thật vui!

Nhà tôi có phong tục cúng tiễn ông táo về trời vào đêm hăm hai Tết. Sau khi cúng ông táo là đã thấy Tết thật gần kề. Và người ta cũng hay thêm từ “Tết” khi nói về thời gian sau ngày cúng ông táo: hăm ba Tết, hăm bốn Tết,…

Sau ngày cúng ông táo, má tôi sẽ bận rộn hơn trong việc đi chợ mua dần các thứ cần thiết cho ba ngày Tết và những thứ cần cúng kiếng. Đồ dùng trong nhà xem thứ gì hư hỏng cần mua thay thế. Lại phải chuẩn bị nguyên liệu để nấu bánh tét.

Khoảng hăm lăm Tết, ba tôi sẽ đi ra chợ coi hoa và thể nào cũng chở về hai chậu bông cúc vạn thọ. Má tôi hay nói (hổng biết là thiệt hay giỡn), rằng ba mày thích sống thọ. Ba sẽ săm soi chậu bông xem đặt ở đâu thì đẹp, rồi cuối cùng cũng đặt ở hai bên bàn thờ, trong gian phòng ngay đằng trước nhà.

Chợ hoa Tết quê tôi

Nhà tôi thường nấu bánh tét vào trước ngày cuối cùng của năm, và hiếm khi nấu qua đêm vì trông coi mệt quá. Trước ngày nấu bánh, má tôi đã phải ngâm đậu xanh, rồi lo đãi vỏ, lau và phơi lá chuối, còn ba thì chuẩn bị dây cột bánh từ những vạt lá dừa trong vườn nhà. Đến ngày nấu bánh, má tôi thức dậy thiệt sớm gói bánh, trong khi chúng tôi còn cuộn mình trong chiếc chăn ấm sực mà say ngủ. Năm nào siêng thì chúng tôi thức dậy cùng, phụ má cột bánh, chứ người gói chính vẫn là má, điều mà chúng tôi không thể nào làm tốt được. Gói bánh xong, ba tôi chuẩn bị ba cục gạch đem ra khoảng sân rộng phía sau nhà làm bếp, nổi lửa, đặt lên cái nồi to, bắt đầu nấu. Suốt ngày hôm đó, chúng tôi thay phiên nhau canh lửa, thêm nước. Đến khoảng bảy, tám giờ tối thì vớt bánh. Rồi ba má lại phải dọn dẹp cho tới tận khuya mới đi ngủ.

Nồi bánh tét

Ngày cuối cùng của năm, má tôi xách giỏ đi chợ, tranh thủ mua những thứ quên chưa mua trước đó, và chủ yếu là thịt cá cho mấy ngày Tết, cùng với đồ cúng rước ông bà. Mâm cúng rước đơn sơ nhưng vẫn đủ đầy thường được thực hiện vào buổi trưa. Trong khi đó, ba tôi còn có thêm công việc kiếm tiền Tết là bán cổ nhơn – một trò chơi dân gian chỉ có vào dịp Tết ở quê tôi. Cổ nhơn tương tự như sổ số, nhưng ở đây gồm ba mươi sáu con vật, có câu thơ đề ẩn chứa con vật đáp án, mỗi ngày hai đề, thường được cấp phép chơi trong năm, hay sáu ngày, từ ba mươi âm lịch cho tới hết mồng bốn, hay mồng năm Tết, tùy năm. Đây là trò chơi rất được mong chờ vào dịp Tết ở quê tôi. Có thể nói, nếu thiếu cổ nhơn thì Tết quê không còn là Tết nữa.

Cũng bắt đầu từ ba mươi Tết, lần lượt từng nhà sẽ đốt pháo Tết vui cửa vui nhà. Bọn trẻ con chúng tôi sợ pháo, nhưng vẫn trông ngóng mỗi khi có nhà nào đó treo tràng pháo ra trước cửa nhà và đốt. Sau đám khói, chúng tôi tranh nhau lượm những viên pháo chưa được đốt hết bị văng ra, để trong Tết đi đốt chơi.

Trước giao thừa, ba tôi sẽ sắp một mâm nhỏ gồm hoa quả, bánh trái để cúng giếng (tương tự như cúng thổi địa). Chúng tôi thường rủ nhau thức đợi đến thời khắc giao thừa, nhưng năm nào cũng tỉnh giấc khi đã bước sang sáng mùng một.

Ngày mùng một thiêng liêng chúng tôi thường e dè trong cách nói chuyện, vì sợ nói trúng điều xui xẻo nào đó thì sẽ bị má la. Chúng tôi cũng sẽ không quét dọn nhà cửa trong ngày hôm đó, mãi cho đến tận tối khuya, vì sợ phạm vào điều cấm kỵ xui xẻo – những điều tốt lành, tiền bạc sẽ theo rác mà ra khỏi nhà!!! Thường thì sau khi chuẩn bị đồ cúng buổi sáng cho ông bà tổ tiên (vài lát bánh tét, dĩa rau sống), chúng tôi sẽ cùng ăn sáng do má chuẩn bị, rồi thay quần áo mới kéo nhau đi viếng mộ ở nghĩa trang. Mùng một Tết, nghĩa trang chính là nơi đông vui nhất, thường bị kẹt xe do có nhiều người chung mục đích viếng mộ. Sau đó, chúng tôi sẽ ghé chùa thắp nhang, rồi trở về nhà, đón tiếp khách tới thăm nhà. Ba tôi sẽ lại bán cổ nhơn suốt mấy ngày Tết. Nhưng vào buổi tối rảnh, ông sẽ cùng má đi đến nhà bà con, họ hàng, người quen để chúc Tết.

Viếng mộ ngày mồng 1 Tết

Từ mồng hai, chúng tôi có thể sẽ được đi về nhà ngoại (ở Quy Nhơn), hoặc đi thăm thầy cô, đi hội chợ Tết chơi tự do.

Sáng mồng ba, má tôi lại xách giỏ đi chợ đầu năm, mua đồ tươi cần thiết cúng đưa ông bà, không quên mua ít trầu cau xem như rước lộc về nhà. Xong bữa cúng đưa là coi như hết Tết. Và bọn trẻ con chúng tôi phải quên đi bánh mứt, lì xì, lo chuẩn bị bài vở để bắt đầu một học kỳ tiếp theo. Cái Tết ý nghĩa, kỳ nghỉ hấp dẫn trong năm đã trôi qua thật nhanh…

Chợ đầu năm thường họp vào mồng 3

Có lẽ với bất cứ ai, Tết xưa luôn là những ký ức thật đẹp, mang hương vị linh thiêng nuôi dưỡng tuổi thơ của mỗi chúng ta. Người ta thường trách Tết giờ không còn vui nữa, không còn thú vị hay đáng để mong chờ như ngày xưa. Nhưng liệu có thật là Tết nay đã thay đổi, hay chính bản thân chúng ta mới là người thay đổi?

Nguyễn Thị Bình An

*** Bài viết đã đăng trên trang tuoitre với tựa đề: “Má nói: Tết tới Quy Nhơn, Tết tới Phù Mỹ rồi“, dự thi Tết xưa Tết nay, đạt giải khuyến khích. Trên đây là bài gốc.