Trò chơi dân gian ở thị xã Hoài Nhơn Bình Định: bộ đề Cổ Nhơn xuân Quý Mão 2023

Tết 2023 – Xuân Quý Mão năm nay, Cổ Nhơn quê mình được tổ chức kỷ lục tới 9 ngày, từ ba mươi âm lịch năm Nhâm Dần cho hết ngày mùng tám năm Quý Mão. Mỗi ngày đều đặn xổ 2 đề, tổng cộng 18 đề.

Bài viết này mang tính chất lưu giữ/ thư viện về bộ đề (các câu thai) cùng lời giải đáp của Cổ Nhơn – một trò chơi dân gian độc đáo chỉ xuất hiện vào mỗi dịp tết cổ truyền ở thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định. Chi tiết cụ thể về trò chơi dân gian Cổ Nhơn, mời bạn đọc bài viết này.

Bỏ qua các yếu tố thắng thua, lời giải thích không ăn nhập gì với câu thơ đề (thậm chí vô lý và… trời ơi đất hỡi), thì nói gì nói, Cổ Nhơn vẫn là một trò chơi được mong đợi và đáng để ngóng chờ vào mỗi dịp Tết đến xuân về trên quê hương mình. Thôi thì mặc kệ nhà cái ra đề sao, ta cứ xem đây là một trò chơi may rủi. Mà chuyện may rủi, thì nên chấp nhận cho vui vẻ, thanh thản đầu năm!

Dưới đây là chi tiết 18 câu thai (đề Cổ Nhơn) xuân Quý Mão 2023 vừa qua:

Sáng 30 tháng Chạp năm Nhâm Dần 2022

Mừng xuân Quý Mão quê ta
Kinh tài ổn định, muôn nhà ấm no
Bình an phú quý vinh hoa
Tiếp đà thắng lợi giữ cho vững bền.

–> Xổ con cọp (Khôn Sơn)

Chiều 30 tháng Chạp năm Nhâm Dần 2022

Giáp bạc yên vàng nức bốn phương
Cờ bay kiếm bạt dậy sa trường
Biên thành gót ngọc an bờ cõi
Nam quốc má hồng định nghiệp vương.

–> Xổ con tôm (Trường Thọ)

Sáng mồng 1 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Ngất trời hào khí Tây Sơn
Chinh nam dẹp bắc sánh hơn anh hùng
Ba quân một dạ kiên trung
Đàng Trong quật khởi cháy bùng đấu tranh.

–> Xổ con ếch (Hiệp Hải)

Chiều mồng 1 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Bạch Đằng tên một dòng sông
Giặc lâm thủy chiến ghi công anh hùng
Non sông mở hội trùng phùng
Ngàn năm Bắc thuộc đoạn cùng từ đây.

–> Xổ con nhện (Thanh Tiền)

Sáng mồng 2 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Chúc cho xuân mới tốt mọi điều
Gia đình hạnh phúc vạn niềm yêu
Quê hương thịnh phát xuân như ý
Thái bình đất nước chí hùng kiêu.

–> Xổ con rùa (Hoả Diệm)

Chiều mồng 2 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Ai về xứ sở Hoài Nhơn
Hữu tình non nước, giang sơn họa đồ
Trăng ngà sông Lại điểm tô
Tam Quan bờ cát sóng xô bóng dừa.

–> Xổ (lại) con cọp (Khôn Sơn)

Sáng mồng 3 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Bao đời câu chuyện mỹ nhân
Anh hùng cũng lụy, hỡi thần Thủy Tinh?
Hùng Vương thách cưới ẩn tình
Lỡ thời đến muộn, nổi đình triều dương.

–> Xổ con ngựa (Quang Minh)

Chiều mồng 3 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Xoài Mút, Rạch Gầm xua tháng giá
Đống Đa, Tam Điệp đón mùa xuân
Quang Trung thống lĩnh ba quân
Giang sơn một mối, lẫy lừng trời Nam.

–> Xổ (lại) con tôm (Trường Thọ)

Sáng mồng 4 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Sông núi nước Nam trời định sẵn
Cõi bờ phương Bắc đã phân bày
Cớ sao lũ giặc chúng bay
Mưu đồ cướp nước rước ngày họa vong.

–> Xổ con kỳ lân (Thiên Thân)

Chiều mồng 4 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Thanh Đàm có bậc Nho hiền
Xuất thân Thái học quan viên không cầu
Mạt triều dâng sớ trảm đầu
Sáng ngời khí tiết, Phượng Hoàng ẩn cư.

–> Xổ hòn đá (Trân Châu)

Sáng mồng 5 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Quân Lương hà khắc tham tàn
Lãnh binh khởi nghĩa xóa tan mưu đồ
Vạn Xuân đất nước điểm tô
Oai hùng Nam Đế cơ đồ dựng xây.

–> Xổ con én (Thượng Chiêu)

Chiều mồng 5 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Trọn trung, vẹn hiếu khiêm nhường
Phò vua, xoá hận, phi thường chiến công
Ba lần đả bại Nguyên Mông
Quân dân đoàn kết, Diên Hồng mốc son.

–> Xổ con ốc (Bản Quế)

Sáng mồng 6 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Nhâm Dần qua, Quý Mão về
Thịnh hưng đất nước, làng quê yên bình
Kinh tế phát triển phồn vinh
Dân giàu nước mạnh vươn mình bay cao.

–> Xổ con rắn (Vạn Kim)

Chiều mồng 6 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Ngọc Hồi cứ địa năm nao?
Chiếm đồn Khương Thượng xiết bao nan trình
Giết hàng bại tướng, tinh binh
Sầm Nghi Đống phải vẫn mình Loa Sơn.

–> Xổ con công (Phùng Xuân)

Sáng mồng 7 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Lãnh thổ đoạn chia ba xứ sở
Biên thùy vạch sẵn một dòng sông
Duy Từ vào xứ Đàng Trong
Tám năm giúp Chúa, lập công chói ngời.

–> Xổ (lại) con ngựa (Quang Minh)

Chiều mồng 7 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Trước thềm năm mới xuân về
Mai đào khoe sắc hương quê rộn ràng
Cầu mong thế giới sang trang
Chiến tranh, dịch họa thoái đàng gác qua
Quê hương gãy khúc hoan ca
Đón chào xuân mới, đậm đà yêu thương.

–> Xổ (lại lần 3) con tôm (Trường Thọ)

Sáng mồng 8 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Rửa hận nước, báo thù nhà
Chị là Trưng Trắc phất cờ khởi binh
Cùng em Trưng Nhị xuất chinh
Trời Nam liệt nữ thất kinh giặc Tàu.

–> Xổ rồng bay (Giang Từ)

Chiều mồng 8 tháng Giêng xuân Quý Mão 2023

Tây Sơn nữ tướng là bà,
Cưỡi voi xung trận, tên là Thị Xuân
Tay bà thống lĩnh ba quân
Sáng ngời thiên cổ, gian truân má hồng

–> Xổ (lại) con rắn (Vạn Kim)

Hẹn một mùa Cổ Nhơn mới vào năm sau!

Advertisement

Trò chơi dân gian ở thị xã Hoài Nhơn Bình Định: bộ đề Cổ Nhơn xuân Nhâm Dần 2022

Đến hẹn lại lên, một năm mới lại đến và năm nay, dù dịch bệnh COVID-19 vẫn còn diễn biến phức tạp, nhưng với chủ trương “sống chung với dịch”, nhiều hoạt động văn hóa truyền thống Tết Nguyên đán vẫn được chính quyền địa phương cho phép tổ chức. Trong đó có trò chơi dân gian Cổ Nhơn của thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định….

Bài viết này mang tính chất lưu giữ/ thư viện về bộ đề (các câu thai) cùng lời giải đáp của Cổ Nhơn – một trò chơi dân gian độc đáo chỉ xuất hiện vào mỗi dịp tết cổ truyền ở thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định. Năm nay, Cổ Nhơn được tổ chức từ ngày 29 tháng Chạp năm Tân Sửu (2021) đến hết mồng 6 tháng Giêng năm Nhâm Dần (2022), mỗi ngày 2 đề.

Chi tiết cụ thể về trò chơi dân gian Cổ Nhơn, mời bạn đọc bài viết này.

Nguồn: Cổ Nhơn (facebook.com/conhonbinhdinh)

Bên dưới là toàn bộ 32 bộ đề (bộ thai) Cổ Nhơn của xuân Nhâm Dần 2022. Trước giờ mở bán, một câu thai (đã có sẵn đáp án từ trước bỏ trong hộp treo lên cột cờ ở trụ sở xổ Cổ Nhơn) sẽ được chọn ra từ bộ đề. Nguồn ảnh: Cổ Nhơn (facebook.com/conhonbinhdinh).

Dưới đây là chi tiết cụ thể của đề Cổ Nhơn xuân Nhâm Dần 2022 từng ngày. Mình sẽ không ghi chép lại lời giải thích của nhà cái (đơn vị tổ chức trò chơi) bởi cái sự không êm xuôi và chưa thỏa đáng ở nhiều lời giải. Dẫu sao đây cũng là một trò chơi mang tính chất may rủi, thừa hưởng từ trò chơi dân gian đầy ý nghĩa mà người xưa xứ Hoài Nhơn đã truyền lại. Chúng ta phải chăng nên mang tâm lý chơi một trò may rủi chỉ để cho vui, cho đẹp lòng mấy ngày xuân, không quá câu nệ chuyện đáp án!

Sáng 29 tháng Chạp năm Tân Sửu 2021 – câu 6

Chúc mừng xuân mới quê hương
Đẩy lùi đại dịch, bốn phương thanh bình
Công, nông, thương mại phồn vinh
Dân giàu nước mạnh chuyển mình bay cao.

–> Xổ con rồng nằm (Thái Bình)

Chiều 29 tháng Chạp năm Tân Sửu – câu 4

Hai xuân dịch bệnh hoành hành
Khởi từ Vũ Hán lan nhanh bất ngờ
5K chớ có thờ ơ
Hoài Nhơn quyết giữ ngọn cờ tiên phong.

–> Xổ con hạc (Trọng Tiên)

Sáng mồng 1 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 1

Tiết Xuân nguyên đán Nhâm Dần
Đoàn viên, hạnh phúc, tình thân đậm đà
Tân niên phú quý muôn nhà
Bình an, thịnh vượng, vững đà ấm no.

–> Xổ con rồng bay (Giang Từ)

Chiều mồng 1 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 15

Tây Sơn nữ tướng là bà,
Bùi là nguyên họ, tên là Thị Xuân
Một tay thống lĩnh ba quân
Chinh nam, dẹp bắc gian truân má hồng.

–> Xổ con cu (chim cu, Song Đồng)

Sáng mồng 2 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 14

Ngày nay ở tại hai thôn
Đồng Nhân thứ nhất, Hát Môn thứ nhì
Ba năm khởi nghiệp dựng cờ
Gương vàng thiên cổ muôn đời lưu danh.

–> Xổ con ốc (Bản Quế)

Chiều mồng 2 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 8

Tây Sơn hùng khí ngút trời
Giặc bay hồn phách van lời tha vong
Sử sách in dấu Đàng Trong
Ba quân tướng sĩ một lòng trung kiên.

–> Xổ con lươn (Địa Lương)

Sáng mồng 3 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 17

Mùng năm Kỷ Dậu oai hùng
Đống Đa chiến địa phất tung cờ đào
Quang Trung thế ngút trời cao
Càn Long phục nể lược thao phi thường.

–> Xổ con thỏ (Nguyệt Bửu)

Chiều mồng 3 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 28

Âm vang hào khí núi rừng
Họ Lê dấy nghĩa quần hùng Lam Sơn
Chín năm hiệp sức đồng tâm
Anh hùng Lê Lợi, Đông Quan hội thề.

–> Xổ con cá đỏ (Tỉnh Lợi)

Sáng mồng 4 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 22

Nước sông trong dò lòng dâu bể
Tiếng anh hùng tạc để nghìn thu
Cờ bay kiếm bạt quân thù
Biên thành gót ngọc ba thu sáng ngời.

–> Xổ con kỳ lân (Thiên Thân)

Chiều mồng 4 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 2

Nhâm Dần xuân mới chúc bình an
Chúc cho đất nước mãi an khang
Gia đình hạnh phúc nhiều tài lộc
Công danh thành đạt rạng hào quang.

–> Xổ (lại) con lươn (Địa Lương)

Sáng mồng 5 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 18

Long thần báo mộng gặp duyên
Đế vương lập chiếu xuống truyền ba quân
Hoa Lư chốn cũ mùa thu
Thăng Long sạch bóng quân thù mừng xuân.

–> Xổ con heo (Chánh Thuận)

Chiều mồng 5 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 9

Cổ Loa thành quách còn vang
Mưa sa bão táp thương nàng Mỵ Châu
Nỏ thiêng hờ hững lệ sầu
Nỗi buồn giếng ngọc xót xa nỗi niềm.

–> Xổ con cọp (Khôn Sơn)

Sáng mồng 6 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 21

Nguyên – Mông đại bại ba lần
Anh hùng Đại Việt nhà Trần hiển danh
Xác thù Vạn Kiếp non xanh
Bạch Đằng máu giặc nồng tanh tràn dòng.

–> Xổ con nhện (Thanh Tiền)

Chiều mồng 6 tháng Giêng xuân Nhâm Dần 2022 – câu 23

Bình Đê, Phủ Cũ hai đầu
Tam Quan bến cảng, nhịp cầu Bồng Sơn
Ai về thị xã Hoài Nhơn
Chung tay kiến thiết đẹp hơn quê mình.

–> Xổ (lại) con rồng bay (Giang Từ)

Vậy là đã hết một mùa Cổ Nhơn xuân Nhâm Dần 2022. Hẹn gặp lại ở mùa mới!

Trò chơi dân gian ở thị xã Hoài Nhơn Bình Định: bộ đề Cổ Nhơn xuân Tân Sửu 2021

Bài viết này mang tính chất lưu giữ/ thư viện về bộ đề (các câu thai) cùng lời giải đáp của Cổ Nhơn – một trò chơi dân gian ở thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định và chỉ xuất hiện vào mỗi dịp tết cổ truyền, thường là từ ngày 30 tháng Chạp âm lịch cho đến hết mồng 5 tháng Giêng – xuân Tân Sửu 2021.

Chi tiết cụ thể về trò chơi dân gian Cổ Nhơn, mời bạn đọc bài viết này.

Bộ Cổ Nhơn gồm 36 con. Ảnh sưu tầm.

Bán Cổ Nhơn sáng mồng 3 tết Tân Sửu 2021

Xổ Cổ Nhơn xuân Tân Sửu 2021 (khoảng 13g30 và 19g30 mỗi ngày trong giai đoạn diễn ra trò chơi) ở nhà Văn hóa – khu Thể thao khu phố Thuận Thượng II, phường Hoài Xuân, thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định. Ảnh sưu tầm.

Dưới đây là toàn bộ bộ đề Cổ Nhơn (các câu thai) của xuân Tân Sửu 2021. Trước giờ mở bán, một câu thai (đã có sẵn đáp án từ trước bỏ trong hộp treo lên cột cờ ở trụ sở xổ Cổ Nhơn) sẽ được chọn ra từ bộ đề.

Dưới đây là chi tiết cụ thể của đề Cổ Nhơn xuân Tân Sửu 2021 từng ngày cùng đáp án:

Sáng 30 tháng Chạp năm Canh Tý 2020 – câu 5

Canh Tý qua, Tân Sửu đã về
Hoài Nhơn nhộn nhịp khắp đường quê
Toàn dân sung túc vui xuân mới
Thái bình, phấn khởi tựa ngàn huê.

–> Xổ con chuột (Tất Khắc): “Canh Tý qua”.

Chiều 30 tháng Chạp năm Canh Tý 2020 – câu 7

Bình Định có đá Vọng Phu
Trung Lương bến đợi, sóng Cù lao Xanh
Đèo Nhông, Cổ tháp ai xây
Bên kia Thủ Thiện bên này Dương Long

–> Xổ con nai (Nguyên Kiết): giải thích “kiết” là đẹp (??!), ứng với các thắng cảnh của tỉnh Bình Định.

Sáng mồng 1 tháng Giêng xuân Tân Sửu 2021 – câu 1

Mừng xuân Tân Sửu quê nhà
Sum vầy hạnh phúc, đậm đà tình thân
Vinh hoa phú quý đến gần
Bình an, thịnh vượng vạn phần tươi vui.

–> Xổ con kỳ lân (Thiên Thân): “đậm đà tình thân“, kỳ lân là một trong tứ linh, mong ước bề trên phù hộ độ trì cho một năm mới an khang thịnh vượng.

Chiều mồng 1 tháng Giêng xuân Tân Sửu 2021 – câu 2

Chúc mừng xuân mới quê hương
Đẩy lùi đại dịch, bốn phương thanh bình
Công, nông, thương mại phồn vinh
Dân giàu nước mạnh vươn mình bay cao.

–> Xổ con hạc (Trọng Tiên): mong tổ tiên phù hộ độ trì đẩy lùi dịch bệnh, quốc thái dân an.

Sáng mồng 2 tháng Giêng xuân Tân Sửu 2021 – Câu 14

Mùng năm Kỷ Dậu oai hùng
Đống Đa chiến địa phất tung cờ đào
Quân Quang Trung thế ngút cao
Càn Long phục nể lược thao phi thường

–> Xổ con công (Phùng Xuân): “Mùng năm Kỷ Dậu” là mùa xuân đầu tiên năm 1789.

Chiều mồng 2 tháng Giêng xuân Tân Sửu 2021 – câu 15

Nước sông trong dò lòng dâu bể
Tiếng anh hùng tạc để nghìn thu
Cờ bay kiếm bạt quân thù
Biên thành gót ngọc ba thu sáng ngời

–> Xổ con thỏ (Nguyệt Bửu): câu thai nói về hai vị nữ anh hùng dân tộc Hai Bà Trưng, tấm gương của Hai Bà sáng ngời như ánh trăng.

Sáng mồng 3 tháng Giêng xuân Tân Sửu 2021 – câu 16

Bình Đê, Phú Cũ hai đầu
Tam Quan bến cảng, đối cầu Bồng Sơn
Ai về thị xã Hoài Nhơn
Chung tay kiến thiết đẹp hơn quê mình.

–> Xổ con cọp (Khôn Sơn): “đối cầu Bồng Sơn“

Chiều mồng 3 tháng Giêng xuân Tân Sửu 2021 – câu 9

Bạch Đằng bãi cọc sóng xô
Giặc lâm thủy chiến cơ đồ dựng xây
Ngàn năm Bắc thuộc từ đây
Chủ quyền đã có, xứ quyền xưng Vương.

–> Xổ con mèo (Chỉ Đắc/ Chí Đắc): chiến thắng Bạch Đằng mang hàm ý đắc thắng, đắc chí.

Sáng mồng 4 tháng Giêng xuân Tân Sửu 2021 – câu 11

Xuất thân danh sỹ Bắc Hà
Thông thiên sử lược nhắc là họ Ngô
Vương triều thối nát đành vô
Phò quân Nguyễn Huệ cơ đồ dựng xây

–> Xổ con cu (Song Đồng): “họ Ngô” ở đây là Ngô Thì Nhậm thực hiện hai nhiệm vụ quan trọng – phù Lê (phò Lê), diệt Trịnh.

Chiều mồng 4 tháng Giêng xuân Tân Sửu 2021 – câu 13

Vọng Phu thuộc dãy núi Bà
Phước Sơn cao ngất gọi là núi Ông
Quy Nhơn biển nhớ hoàng hôn
Trời văn đất võ say hồn cố nhân.

–> Xổ con kỳ lân (Thiên Thân): con vật trong tứ linh, ứng với vùng đất “trời văn đất võ” Bình Định.

Sáng mồng 5 tháng Giêng xuân Tân Sửu 2021 – câu 3

Tân Sửu xuân cầu chúc bình an
Quê hương đất nước mãi an khang
Muôn nhà năm mới nhiều tài lộc
Công danh thành đạt, chúc vinh quang

–> Xổ con chuột (Tất Khắc): lời chúc xuân hi vọng nhanh chóng (“tất khắc”) vượt qua đại dịch, đất nước ấm no hạnh phúc.

Chiều mồng 5 tháng Giêng xuân Tân Sửu 2021 – câu 26

Gia Long cõng rắn cắn gà
Bị Tây Sơn đuổi, chạy ra nước ngoài
Năm lần bảy lượt giương oai
Rạch Gầm – Xoài Mút sóng nhoài quân Xiêm.

–> Xổ con quạ (Cửu Quan): trận Rạch Gầm – Xoài Mút diễn ra trên sông Tiền, thuộc dòng Cửu Long.

*** Lời bình của tác giả bài viết:

Rất tiếc là có nhiều đề nhà cái (đơn vị tổ chức trò chơi) đã không đưa ra đáp án hay lời giải thích hợp lý so với câu thai, quá khiên cưỡng, “cưỡng từ đoạt lý”, không có ý nghĩa đố chữ hoặc liên quan tới những câu chuyện lịch sử địa lý văn hóa mà một trò chơi dân gian vốn nên có và được lưu giữ.

Đến rừng tràm Tân Lập Long An “diện kiến” con đường xuyên rừng đẹp mắt

Khu du lịch (KDL) sinh thái Làng Nổi Tân Lập (còn gọi là rừng tràm Tân Lập) nằm ở xã Tân Lập, huyện Mộc Hóa, tỉnh Long An, cách trung tâm TP. Hồ Chí Minh khoảng 100 km.

Gọi là làng nổi nhưng thực chất đây chỉ là khu du lịch với các trò vui chơi giải trí và đặc biệt là rừng tràm mênh mông có con đường bê tông đi xuyên qua, làm phông nền cho những tấm ảnh “sống ảo” cực đẹp.

Hướng dẫn đường đi:

– Lấy đường Hồng Bàng, quận 5, TPHCM làm mốc khởi hành, đi thẳng đường này hướng về quốc lộ 1A, qua huyện Bình Chánh (TPHCM), huyện Đức Hòa (tỉnh Long An), khi tới vòng xoay bự để đi vào thành phố Tân An (tỉnh Long An) thì bạn không rẽ trái vô thành phố, mà vẫn đi quốc lộ 1A đường tránh bên tay phải.

– Qua một ngã tư nhỏ, đến ngã tư thứ hai rất lớn có đèn xanh đỏ, thì bạn rẽ phải vào quốc lộ 62. Chạy thẳng miết đường này đến huyện Mộc Hóa, khi còn cách thị xã Kiến Tường chừng 5 km, thì bên tay trái sẽ có cổng chào KDL sinh thái Làng Nổi Tân Lập.

Quốc lộ 62 đường nhỏ, lại hơi gồ ghề, xe tải xe buýt qua lại cũng đông, nên không đi nhanh được

Một cánh đồng lúa chín vàng gặp trên đường

Đây cổng chào KDL Làng Nổi Tân Lập. Trung bình, từ trung tâm TPHCM đến được đây, bạn mất khoảng từ 3 đến 4 tiếng nếu đi bằng xe máy.

Từ cổng chào, bạn chạy thẳng vô bên trong, đến cuối đường, quẹo phải, là nơi gửi xe ô tô lẫn xe máy. Đối diện là khu nhà vệ sinh mới và sạch sẽ.

Phía trước khu nhà vệ sinh là công trình phục vụ công tác chụp ảnh “sống ảo” này đây

Nhà vệ sinh đây

Phía ngoài, gần cổng chào là khu tiếp tân và bán vé

Trước đây, giá vé cổng của KDL sinh thái Làng Nổi Tân Lập là 60.000đ/ người lớn, sau đó du khách vào trong trả thêm tiền nếu đi thuyền chèo… Nhưng từ tháng 4/2018, giá vé đã trở thành gói, gồm 2 gói:

1. Trọn gói 350.000đ bao gồm vé cổng, thuyền cáp kéo, thuyền chèo, chơi trò chơi dân gian (có giới hạn thời gian), xe điện đưa rước từ cổng, và buffet trưa gồm 20 món. Nếu mua vé trọn gói thì có thể vô trong chơi từ sáng sớm.

2. Gói nửa ngày 180.000đ chỉ bao gồm vé cổng, thuyền cáp kéo và xuồng ba lá (thuyền chèo). Giới hạn của gói này là chỉ mở cửa từ 12g30, trong khi thuyền cáp kéo đóng cửa lúc 15g, và thuyền chèo lúc 16g.

Nhà hàng buffet gần cổng

Tụi mình gồm 3 người, tới được đây thì đã gần 11g trưa. Vì không có ý định dùng buffet, mà cũng cảm thấy giá vé không thỏa đáng khi chỉ có 2 sự lựa chọn dành cho du khách, nên cũng hơi bực mình. Do đó, tụi mình ra quán nước đối diện KDL nằm võng uống nước và ăn cơm (quán có bán luôn), chờ tới 12g30 để mua gói nửa ngày. Thấy một số nhóm khác cũng làm như tụi mình.

Một cái ao trước cổng KDL, chỗ này chụp ảnh chân dung cũng được lắm.

Cũng còn tâm trạng dành cho hoa lá cỏ…

Quán nước đối diện ở xa kia kìa…

Ăn uống, nghỉ ngơi chán chê, Giao và Việt – hai bạn đi chung còn có cơ hội chơi với tụi mèo trong quán (quán này có tới năm, sáu con mèo gì á, đều là loại cụt đuôi), thì cũng tới 12g30, tụi mình mới vào mua vé.

Vé đây nha

À, nếu bạn còn trẻ khỏe thì không cần mua vé xe điện (5.000đ/ chiều) đâu, vì từ cổng đi vào khu rừng tràm – nơi xa nhất của KDL, cũng chỉ khoảng 1 km à. Còn con đường bê tông xuyên rừng tràm dài 5 km, nhưng tụi mình vừa đi vừa ngắm cảnh, chụp ảnh, nên thấy cũng nhanh lắm, và không hề mệt.

Đường vào các khu trò chơi – bến thuyền bên trong được phủ đầy hoa thơm cỏ ngọt…

Ở đây có rất nhiều ao sen, súng, nhưng lúc tụi mình đi thì bọn hoa đang trên đường tàn úa, về gặp ông bà tổ tiên hết rồi…

Vì thuyền cáp kéo 15g là hết chạy rồi, nên bọn mình ưu tiên đi trước

Một vài con thuyền chèo/ máy kế bên, không phải thuyền này là thuyền cáp kéo đâu nha.

Đứng trên bến đợi thuyền cáp kéo tới

Đây, thuyền cáp kéo đây. Dây cáp được luồn ở dưới đáy thuyền á

Thuyền sẽ chạy một vòng quanh các con kênh rạch lớn của KDL. Và, cả một vòng đó mất tới 1 tiếng đồng hồ. 1 tiếng đó nha, có hiểu ra vì sao bến thuyền đóng cửa lúc 15g chưa?

Đi ngang qua khách sạn trong KDL. Ở đây có dịch vụ lưu trú nữa đó nha, nếu ai quỡn và rảnh thì có thể nghỉ ở đây một đêm, xa lánh thế giới bên ngoài. Sẽ được miễn phí cổng. Tuy nhiên, mình tự hỏi sao họ không xây các kiểu phòng gỗ – mái tre – tranh – nứa (dạng bulgalow) cho nó hòa hợp với cảnh quan ở đây, mà lại xây một tòa nhà dựng đứng như nhà phố quá hiện đại như vậy?

Thuyền đi rất chậm, ngắm cảnh chỉ chừng đó với những cây tràm, đầm sen, súng, bông bèo… Lại có những đoạn cảnh rộng mở, thế là thuyền được mặc định dừng lại lâu lâu tí cho du khách ngắm đến phát ngán luôn.

Bông nhỏ nhỏ màu trắng nghe bảo là bông bèo

Ảnh: Huỳnh Giao

Ngang qua một cây cầu đá, chẳng biết ở đâu. Tiếc là gói nửa ngày ngắn quá, nên sau đó tụi mình không có nhiều thời gian để khám phá các ngóc ngách trong KDL được.

Chờ mãi thì cũng kết thúc chuyến tham quan bằng thuyền cáp kéo. Lên cầu đi vô bờ. Ở đây có nhiều cây cầu gỗ như thế này. Ảnh: Lê Nguyễn Quốc Việt.

Tiếp theo là đến bến thuyền chèo (xuồng ba lá), nhưng tụi mình mới đi thuyền chậm (cáp kéo) xong, ngán quá rồi, nên không đi thuyền chèo vội, mà đi bộ vô rừng tràm trước.

Lại qua một cây cầu

Bên kia cầu là quầy bán hàng lưu niệm, kế bên bến xuồng ba lá.

Cứ đi thẳng tiếp là xuyên vô rừng tràm

Trời âm u nên ảnh không đẹp hả ta?

Cứ đi bộ như vậy sẽ lần lượt ngang qua ngã rẽ vô hồ Bông Súng, hồ Bán Nguyệt, tháp canh cao 38m…

Nơi này thích hợp cho những bạn thích chụp ảnh “sống ảo” khoe Facebook, như mình đó mà! Ảnh: Lê Nguyễn Quốc Việt

Ảnh: Lê Nguyễn Quốc Việt

Rừng tràm

Khu này cũng chú ý việc bảo vệ môi trường, thể hiện ở chỗ các bao rác đặt ở khắp nơi.

Tuy có các ngã rẽ, nhưng rồi cuối cùng cũng dẫn đến lối ra, nên không lo bị lạc đâu nghen! Chỉ cần nhớ, cả con đường là một vòng, một đầu là ở quầy bán hàng lưu niệm, một đầu là ở ngay khách sạn. Nên bạn đi vào hay ra bằng đầu nào cũng được.

Đi bộ một hồi thì tụi mình cũng quay ra ngoài. Lúc này vẫn còn thời gian cho trò xuồng ba lá.

Chụp ảnh ở bến xuồng trong lúc đợi xuồng về. Ảnh: Lê Nguyễn Quốc Việt

Một điều đáng hoan nghênh ở đây chính là sự chuyên nghiệp của nhân viên khi luôn nhắc khách mặc áo phao ở các trò giữa sông nước

Ảnh: Lê Nguyễn Quốc Việt

Xuồng ba lá cũng đi một vòng 25 phút vô những kênh rạch nhỏ hơn, nơi có các cây tràm chụm đầu vào nhau soi bóng trên mặt kênh nước đen ngòm. Nước nhìn đen vậy nhưng là do màu của bùn và lá cây mục bên dưới, chứ nước thực sự thì màu vàng nâu do nhiễm phèn, vì vùng này nằm trong khu Đồng Tháp Mười, rốn lũ – rốn phèn của cả vùng Tây Nam bộ mà! Nghe chị chèo đò nói, giờ đang đầu mùa nước nổi, nhưng ở đây thì không thấy rõ, do KDL đã đắp đê ngăn nước, và thay nước hai ngày một lần.

Rời bến xuồng ba lá, ba đứa mình quay lại đường cũ, ghé khu trò chơi dân gian, trước khi về lại Sài Gòn.

Lại đi qua một cây cầu để vào khu trò chơi. Cứ mỗi khu như vậy là phải qua một cây cầu.

Một đầm sen lẫn với cỏ…

Thứ cỏ xanh như cây cói từng nhìn thấy trong phim “Cánh đồng bất tận”, mà ở Sài Gòn, mình thấy quận 7 cũng có. Ảnh: Lê Nguyễn Quốc Việt. À, đừng chú ý đến mái tóc “pha sương” của “tôy”!

Bảng giá vé chơi trò chơi dân gian. Lúc tụi mình vô khu này thì đã gần cuối ngày rồi, nên chẳng còn ai chơi hay soát vé gì nữa, tha hồ mà quậy…

Khu bắt vịt, nhưng dẹp rồi, vịt về ngủ hết rồi.

Trò này chắc nên gọi là đi cầu bập bênh?

Vậy là xong một chuyến đi ngắn, nếu bạn thích con đường xuyên rừng tràm thì cũng nên đi thử một lần cho biết. Ngoài việc đường xuống đây xa ngái, và giá vé không thỏa đáng, thì cá nhân mình, đây là một nơi nên đi.

Thêm đoạn phim du lịch bụi KDL Làng Nổi Tân Lập bên dưới:

Ảnh chụp bằng máy ảnh Canon 500D, ống kính Canon 50mm f1.8, và điện thoại Iphone 7. Việc chụp ở nhiều chế độ, và chỉnh màu không nhất quán nên màu ảnh tè le, bạn xem đỡ nha. Đoạn phim quay bằng điện thoại Iphone 7.

Đấu cờ người tại lễ hội Đống Đa Tây Sơn, Bình Định

Đấu cờ người – một trò chơi dân gian phổ biến trong các lễ hội – là một trong những hoạt động tại lễ hội Đống Đa tổ chức trong khuôn viên bảo tàng Quang Trung, thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn, Bình Định vào ngày mồng 5 tháng 1 âm lịch – tết 2016.

Môn cờ này chính là cờ tướng, chỉ có điều thay các quân cờ bằng con người, và sẽ có 2 người hướng dẫn chơi của 2 đội ngồi trên cao dùng loa chỉ huy các quân cờ người di chuyển. Mỗi khi được lệnh di chuyển, quân cờ người sẽ biểu diễn vài thế võ đẹp mắt rồi mới di chuyển theo lệnh. Khi được lệnh “ăn” một quân cờ nào đó, 2 quân cờ sẽ biểu diễn đánh nhau và quân cờ bị “ăn” sẽ nằm xuống giả chết và được khiêng ra ngoài.

Đội chơi cờ có thể là người lớn, thanh thiếu niên hoặc trẻ em, tùy hoàn cảnh của từng nơi.

Trò chơi dân gian Cổ Nhơn ở Bình Định

Có thể nói không ngoa, rằng nếu thiếu Cổ Nhơn thì ngày tết ở quê mình sẽ mất đi linh hồn và bản sắc riêng của nó!

Cổ Nhơn là trò chơi dân gian từ xưa còn lưu truyền đến ngày hôm nay và chỉ xuất hiện trong dịp tết. Trò chơi này có ở thị trấn Bồng Sơn và một số xã lân cận như Hoài Đức, Hoài Tân, Hoài Thanh,…, thuộc huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định.

Trò chơi thường bắt đầu vào ngày cuối cùng của năm cũ (29, 30, hay 31 tháng Chạp âm lịch) và kết thúc vào ngày mồng 4, 5 hoặc 6 tháng Giêng âm lịch của năm mới.

Cổ Nhơn được hiểu là “người xưa”, nghe nói là có từ trước giải phóng năm 1975, sau đó biến mất một thời gian, vài năm trở lại đây lại được gầy dựng lại. Trò này cũng tương tự như chơi xổ số hoặc bầu cua tôm cá, nhưng có nhiều sự khác biệt. Thay vì các dãy số trong vé số, hay 6 con vật trong bầu cua tôm cá gà nai, thì ở đây sẽ có tổng cộng 36 “con”. Sở dĩ “con” được đặt trong ngoặc kép, vì trò Cổ Nhơn có thêm “hòn đá”. Mỗi con đều có tên chữ rất hay và mang ý nghĩa riêng, ví dụ hòn đá có tên là Trân Châu.

36 “con” trong Cổ Nhơn gồm: 01 cá trắng (Chiếm Khôi), 02 ốc (Bản Quế), 03 ngỗng (Vinh Sanh), 04 công (Phùng Xuân), 05 trùn (Chí Cao), 06 cọp (Khôn Sơn), 07 heo (Chánh Thuận), 08 thỏ (Nguyệt Bửu), 09 trâu (Hớn Vân), 10 rồng bay (Giang Từ), 11 chó (Phước Tôn), 12 ngựa (Quang Minh), 13 voi (Hữu Tài), 14 mèo (Chỉ Đắc), 15 chuột (Tất Khắc), 16 ong (Mậu Lâm), 17 hạc (Trọng Tiên), 18 kỳ lân (Thiên Thân), 19 bướm (Cấn Ngọc), 20 hòn đá (Trân Châu), 21 én (Thượng Chiêu), 22 cu – chim cu (Song Đồng), 23 khỉ (Tam Hòe), 24 ếch (Hiệp Hải), 25 quạ (Cửu Quan), 26 rồng nằm (Thái Bình), 27 rùa (Hỏa Diệm), 28 gà (Nhựt Thăng), 29 lươn (Địa Lương), 30 cá đỏ (Tỉnh Lợi), 31 tôm (Trường Thọ), 32 rắn (Vạn Kim), 33 nhện (Thanh Tiền), 34 nai (Nguyên Kiết), 35 dê (Nhứt Phẩm), 36 yêu – yêu quái (An Sỹ).

Vào mỗi ngày diễn ra trò chơi, mỗi buổi sáng và chiều sẽ có một đề bài, gọi là câu thai. Câu thai thường là 4 câu thơ thể theo thể lục bát hoặc song thất lục bát, trong đó có ẩn chứa con vật sẽ xổ.

Ví dụ câu thai sáng mồng một Tết Giáp Ngọ 2014 như dưới đây:

Thì xổ ra con mèo (Chỉ Đắc). Hoặc câu thai chiều mồng một:

Thì xổ ra con chó (Phước Tôn).

Buổi sáng đề xổ vào khoảng 12g30 đến 13g, còn buổi chiều vào khoảng 18g30 đến 19g. Mỗi buổi khi có câu thai mới, đáp án được bỏ trong một chiếc hộp và treo trên một cây cột cao như cây nêu, đặt ở giữa sân rộng, thường là nhà văn hóa hoặc sân vận động. Đến giờ xổ, người đại diện sẽ hạ chiếc hộp xuống và mở ra trước mắt nhiều người xem, kèm theo lời giải thích trực tiếp về con vật ẩn chứa trong câu thai.

Người chơi Cổ Nhơn muốn mua bao nhiêu con, bao nhiêu tiền cũng được. Mua 1, nếu trúng sẽ nhận được gấp 25 lần. Riêng người bán Cổ Nhơn thì nhận được 27 lần nếu có người mua trúng, chung cho người trúng 25 và còn lời 2 lần. Con vật xổ trong buổi trước đó sẽ không được xổ lại trong buổi kế tiếp. Ngoài ra, con trùn được xem là Ông Tổ của trò Cổ Nhơn, do đó, người cầm cái Cổ Nhơn cũng sẽ không bao giờ xổ con này, trừ khi, muốn cho trò Cổ Nhơn bị dừng vĩnh viễn. Vì vậy, ở mỗi buổi chơi, trừ buổi đầu tiên, sẽ chỉ còn lại 34 con vật, người chơi phải tính toán, và suy nghĩ theo câu thai để nghĩ ra số lượng con vật nên mua để có khả năng trúng cao mà vẫn phải còn lời.

Ngày xưa, trò Cổ Nhơn là một trò chơi trí tuệ và đầy ý nghĩa, bởi mỗi câu thai đề ra là ẩn chứa tên con vật ý nghĩa ở trong đó. Mỗi con vật đều có bộ (nhóm) riêng của mình, tổng cộng được chia làm 9 bộ:

Tứ Trạng Nguyên: cá trắng, ốc, ngỗng, công
Ngũ Hổ Tướng: trùn, cọp, heo, thỏ, trâu
Thất Sinh Lỹ: rồng bay, chó, ngựa, voi, mèo, chuột, ong
Nhị Đạo Sỹ: hạc, kỳ lân
Tứ Mỹ Nữ: bướm, hòn đá, én, cu
Tứ Hảo Mạng: khỉ, ếch, quạ, rồng nằm
Tứ Hòa Thượng: rùa, gà, lươn, cá đỏ
Ngũ Khất Thực: Tôm, rắn, nhện, nai, dê
Ni Cô: yêu

Mỗi con vật lại có con Thối Thân (thế thân) riêng của nó: cá trắng – trùn, ốc – ong, ngỗng – rắn, công – ngựa, cọp – hạc, heo – ếch, thỏ – hòn đá, trâu – nhện, rồng bay – kỳ lân, chó – chuột, voi – mèo, bướm – rùa, én – cu, khỉ – cá đỏ, quạ – dê, rồng nằm – tôm, gà – lươn, nai – yêu.

Ảnh sưu tầm

Sở dĩ có điều này là vì ngày xưa, Cổ Nhơn đã xổ một con bất kỳ thì con Thối Thân sẽ không được xổ nữa. Nhưng ngày nay thì lại khác, đề vẫn có quyền xổ con Thối Thân.

Ngày nay, Cổ Nhơn mang tính chất ăn thua, may rủi nhiều hơn. Một câu thai ẩn chứa nhiều con vật có khả năng được xổ ra, rồi xổ lại con đã xổ, xổ con Thối Thân, nên phần nào đã mất đi ý nghĩa của nó. Tuy nhiên, Cổ Nhơn vẫn là một trò chơi dân gian mang tính chất độc đáo, riêng biệt và thể hiện linh hồn và bản sắc của vài vùng trong huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định, là trò chơi được cả già trẻ lớn bé mong chờ vào mỗi dịp Tết đến Xuân về.

Tiếc thay, vài con sâu làm rầu nồi canh. Vì hơn thua, được mất, vì cái lợi của riêng mình mà nhiều người đã xem đây là dịp để kiếm chác, tư lợi cho bản thân, để rồi, năm nào, bên cạnh niềm vui về mặt tinh thần cũng là đòn đau của nhiều cá nhân ham mê cờ bạc.

*** Cập nhật ngày 10/02/2014

Nhờ độc giả N.T.B mà mình biết thêm trò Cổ Nhơn này không chỉ có tại huyện Hoài Nhơn, mà còn có ở thị xã An Nhơn, huyện An Nhơn, Bình Định.

Cổ Nhơn ở An Nhơn có một số điểm khác với Cổ Nhơn ở Hoài Nhơn hiện tại, như có tới 40 “con”, bao gồm 36 “con” trên và 37 Ông Trời, 38 Ông Địa, 39 Thần Tài, 40 Ông Táo. Trò chơi diễn ra khoảng từ 26 tháng Chạp âm lịch đến hết mồng 10 tháng Giêng âm lịch. Mua 1 ăn được 30. Có năm mỗi ngày sổ tới 3 đề.

Ngoài ra, mình mới đọc được một thông tin cũ, rằng trò Cổ Nhơn là trò chơi dân gian cổ tồn tại từ rất xưa ở các tỉnh Nam Trung bộ, nhưng chưa rõ lắm.