DU KÝ · Du Ký Việt Nam

Uy nghi chùa Thanh Tâm (Bát Bửu Phật Đài, chùa Phật Cô Đơn) ở huyện Bình Chánh


Chùa Thanh Tâm (hay còn gọi là Bát Bửu Phật Đài, chùa Phật Cô Đơn) là một ngôi chùa Phật giáo phát triển (Phật giáo Bắc tông, Phật giáo đại thừa) nằm ở số 22 đường Mai Bá Hương, thuộc ấp 1, xã Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh (Sài Gòn).

Chùa Phật Cô Đơn là tên dân gian đặt cho và thường xuyên sử dụng, đã trở thành một thói quen. Chùa Phật Cô Đơn nằm trung tâm Sài Gòn khoảng 30 km về hướng Tây Nam. Để đến đây thì bạn cứ theo Google Maps là được.

Về nguồn gốc tên gọi dân gian chùa Phật Cô Đơn, phải lần về quá khứ ở thời điểm chùa bắt đầu được xây dựng. Chùa Thanh Tâm được kiến tạo vào năm 1955, hoàn thành vào năm 1956. Còn Bát Bửu Phật Đài được tôn tạo sau đó, bắt đầu vào năm 1959 và hoàn thành vào năm 1961. Đài được tôn trí tượng Đức Phật Thích Ca cao 7 m, nặng khoảng 4 tấn do Hội Phật học Nam Việt chủ trương tôn tạo, với sự tùy hỷ hiến cúng của cư sĩ Hội trưởng Chánh Trí Mai Thọ Truyền.

Việc cung thỉnh tôn tượng Đức Phật từ chùa Xá Lợi về Cầu Xáng (huyện Đức Hòa, tỉnh Long An) trong điều kiện lúc bấy giờ là hết sức khó khăn. Chư vị tôn đức và cư sĩ lúc đó đã tổ chức nhiều cuộc cầu nguyện, chuyên tâm trì tụng kinh Pháp hoa trong thời gian dài liên tục, và nhờ năng lực hộ trì đó, nhiều duyên lành huyền nhiệm đã xuất hiện, vượt qua mọi trở ngại, thành tựu tốt đẹp.

Trong thời gian bom đạn và khói lửa trong chiến tranh, chùa Thanh Tâm từng bị thiêu rụi, nhưng lạ lùng thay, kim thân Đức Phật lộ thiên vẫn sừng sững tĩnh tại. Thời gian đó, người dân di tản đi hết, nơi đây không bóng người, chỉ duy Đức Phật vẫn ở đó. Có lẽ vì vậy, khi người dân, các đoàn thanh niên xung phong đến đây lao động công ích vào năm 1976, nhìn thấy duy tượng Đức Phật còn sót lại, đã truyền miệng nhau gọi là chùa Phật Cô Đơn.

Hiện nay, chùa Thanh Tâm uy nghi trở thành nơi được nhiều người dân khắp nơi đến chiêm bái. Dưới đây là loạt ảnh kể lại hành trình đi chùa Thanh Tâm của mình.

Ghé xóm Giá (hẻm 142 đường Hùng Vương, cắt nhau với đường Hồng Bàng, gần cầu vượt Cây Gõ) để ăn sáng. Nghe nói từ khi xây cây cầu thì con hẻm này không còn bày bán đồ chay sầm uất như trước nữa.

Hủ tiếu bò kho chay (25.000 đ). Có người bình luận rằng ăn chay thì không nên dùng những cái tên của món ăn mặn. Nhưng nếu không gọi vậy thì làm sao người ta mường tượng ra màu sắc mùi vị cách nấu của món ăn chay đó, để mà lựa chọn ăn? Chẳng lẽ phải đặt ra một loạt tên mới cho những món ăn chay tương đương với món mặn? Mà như vậy thì ai đặt cho, ai thống nhất khắp cả nước, để khi nhắc đến tên món ăn chay đó thôi, là ai cũng biết đó là món gì. Theo mình, quan trọng là trong tâm suy nghĩ như thế nào thôi. Chọn ăn món gì đó chỉ vì thích hương vị của món đó, chứ không nghĩ tới thịt thà của đồ ăn mặn hay đồ giả mặn gì khác!

Một góc tỉnh lộ 10 (DT10), địa phận huyện Bình Chánh

Chỗ này gần Long An nên khung cảnh “rặt” miền Tây!

Quẹo vô đường Kinh A

Con đường cặp bờ kinh (kênh) đẹp quá nên mình chạy xuống ngắm cảnh

Sau đó quay lại quẹo vô đường Lê Chính Đang

Con đường này cũng chạy dọc theo bờ kênh đẹp quá trời!

Một bên là cây tràm keo

Lại thấy có con đường nhỏ đẹp quá nên chạy vô coi chơi

Con đường này chạy dọc theo công viên văn hóa Láng Le Bàu Cò nè

Đi ngang qua một con kênh được trồng hoa sen, súng

Cuối con đường nhỏ này là học viện Phật giáo Việt Nam

Nên thôi, chạy ra lại đường Lê Chính Đang, nhìn thấy các bảng chỉ dẫn đi vào chùa Phật Cô Đơn

Để đến cổng chùa thì có nhiều đường rẽ vào lắm, chẳng hạn đi xuyên qua công viên văn hóa Láng Le

Mình không đi vô công viên mà chạy thẳng lên xíu rồi mới quẹo

Cổng chùa Thanh Tâm đây rồi

Phía trước cổng chùa có các hàng quán đề bảng “Giữ xe miễn phí”, nhưng có lẽ bạn phải mua hàng của người ta thì mới được. Nếu không có nhu cầu mua gì, thì bạn đi thẳng vô trong sân chùa, có bãi gửi xe rộng rãi và miễn phí.

Bãi giữ xe trong sân chùa

Khuôn viên chùa Thanh Tâm rất rộng, đằng sau còn đang xây thêm các hạng mục nữa

Tượng Phật Quan Âm lộ thiên

Đại hùng bảo điện với Bát Bửu Phật Đài nơi có tượng Đức Phật Thích Ca ngồi tĩnh tại

Bên trong chánh điện đóng cửa, có lẽ do đang mùa dịch COVID-19

Tượng Đức Phật Thích Ca uy nghiêm và hiền từ

Khu nội viện

Một số tượng Phật (trong đó có tượng Phật A Di Đà) ở sân sau

Khu vực đang thi công

Cỏ cây hoa lá trong chùa

*** Ảnh chụp bằng điện thoại iPhone 7, chỉnh sửa qua ứng dụng (app) PS Express.

*** Bài viết có sử dụng tư liệu được tổng hợp và biên tập lại từ nhiều nguồn trên Internet, mang giá trị tham khảo.

Advertisement
DU KÝ · Du Ký Việt Nam

Bửu Phong Cổ Tự: một trong ba ngôi chùa cổ ở Đồng Nai


Bửu Phong Cổ Tự là một trong ba ngôi chùa cổ có lịch sử trên 300 năm (cùng với chùa Đại Giác và chùa Long Thiền) của tỉnh Đồng Nai, đã được công nhận di tích quốc gia đặc biệt.

Bửu Phong Cổ Tự (hay tổ đình Bửu Phong, chùa Bửu Phong) theo Phật giáo Bắc tông, nằm trên núi Bình Điện, một ngọn núi nằm trong quần thể danh thắng Bửu Long, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai.

Bửu Phong Cổ Tự nguyên là một am tranh được vị hòa thượng hiệu là Bửu Phong thiền sư dựng nên vào năm 1616 và lấy tên mình đặt cho chùa. Qua nhiều lần dựng xây và trùng tu, chùa Bửu Phong khoác lên vẻ bề ngoài như hiện tại.

Kiến trúc chùa theo kiểu chữ tam (三), gồm chánh điện, giảng đường và nơi thờ Tổ. Ngoài ra, còn có liêu phòng ni phái và nhà dưỡng tăng. Lưng tựa thế núi, mặt hướng về hướng Đông Bắc.

Bên trong chánh điện Bửu Phong Cổ Tự được trang trí các bức phù điêu chạm trổ, ghép sành công phu, tinh vi mang tính nghệ thuật cao theo phong cách nhà Nguyễn. Những hình ảnh cuốn thư, lân ngậm trái châu, nhật nguyệt, rồng chầu mặt trời, mây dây lá cách điệu… biểu thị cho quyền uy và sức mạnh, sự an nhàn, thịnh vượng… Tất cả đều được ghép bằng các mảnh sứ nhiều màu khiến ngôi chùa sáng lên, rực rỡ nhưng vẫn không mất đi vẻ tôn nghiêm, cổ kính.

Trải qua 7 lần trùng tu và mở rộng, nhưng Bửu Phong Cổ Tự vẫn giữ lại một số cổ vật như: 14 câu liễn đối bằng gỗ, 9 bức hoành phi bằng gỗ, 1 cặp nai vàng bằng gỗ, một số chén dĩa sứ cổ đời nhà Thanh, báu vật nhà Phật (xá lợi Phật), đầu phướn cổ (nhà Phật), kinh sử sách nhà chùa.

Sách “Gia Định thành thông chí” của Trịnh Hoài Đức đã từng nói đến sự uy nghi, kỳ ảo của nơi thiền lâm này: “Núi Bửu Phong phía tây nam ngó xuống Đại Giang, hộ vệ phía sau núi Long Ẩn, suối bàu tẩm nhuận, dẫn tưới ruộng nương. Trên núi có chùa Bửu Phong, phía tả có đá long đầu đứng sững, phía hữu có đá thiền sàng la liệt, khói mây man mác, cây cối sum suê“.

Bửu Phong Cổ Tự đã được cấp bằng di tích lịch sử cấp Quốc gia vào năm 2013.

Có hai đường chính để tiếp cận chùa Bửu Phong. Một cổng là trong một con hẻm trên đường Huỳnh Văn Nghệ (thành phố Biên Hòa), bạn đi bộ theo 99 bậc tam cấp rêu phong, lên tới độ cao 37 m của núi Bình Điện, sẽ thấy sân chùa hiện ra. Còn một cổng theo đường Võ Trường Toản bạn có thể chạy xe hơi, xe máy lên thẳng đến sân chùa.

Cổng chào cổ kính vào Bửu Phong Cổ Tự trên đường Huỳnh Văn Nghệ

Con hẻm nhỏ dẫn vào hướng lên chùa theo 99 bậc tam cấp

Gửi xe 5.000 đ ở nhà dân dưới chân núi Bình Điện

99 bậc tam cấp dẫn lên sân chùa Bửu Phong

Đoạn đường rêu phong thâm trầm

Ảnh tự chụp

Nắng xuyên qua kẽ lá

Cây cối xanh mát hòa lẫn với những tảng đá hình thù khác nhau

Lại có nhiều cây cổ thụ to lớn tỏa bóng rợp trời

Sân chùa từ đường bậc tam cấp

Tượng Phật Bà Quan Âm Nam Hải tọa trong đài sen. Cách đó khoảng 20 m là giếng nước Vua Gia Long (1789). Truyền thuyết kể lại rằng khi Nguyễn Ánh bị quân Tây Sơn đánh chạy khỏi Phú Xuân – Huế, trên đường đi có dừng chân tại chùa và đã cho đào một cái giếng lấy nước. Xung quanh thành giếng cho đến tận đáy được xếp bằng đá vuông rất đẹp (hiện nay vẫn còn đá xây thành giếng lên khá cao).

Đài tam Thế Phật

Tượng Đức Phật A Di Đà và Quan Âm quay về hướng Bắc

Tượng Phật Thích Ca ngồi tọa thiền

Tượng Đức Di Lặc vui tươi tay cầm xâu chuỗi bồ đề

Long Đầu Thạch, còn gọi là hàm rồng là do hai khối đá khổng lồ nằm chồng lên nhau

Các khối đá tự nhiên trong chùa

Từ đây có thể nhìn thấy hồ Long Ẩn và khu Văn miếu Trấn Biên

Cỏ cây trong sân chùa

Bồ đề

Chiều tím

Phượng vĩ

Một em cuốn chiếu bự

Trên đường lên chùa, và trong chùa có rất nhiều chó mèo

Ảnh tự chụp

Tượng Đức Phật Thích Ca một tay chỉ trời, một chỉ đất và nói: “Duy ngã độc tôn”

Bửu Pháp thờ Phật Thích Ca và vị tổ Minh Đăng Quang

Tượng Phật nằm

Tượng Phật Thích Ca khổ hạnh ngồi tọa thiền trên tảng đá voi cúng dường, khỉ hái trái dâng quả.

Một tượng khác trong chùa

Khu vực chánh điện

Mặt tiền chánh điện chùa Bửu Phong cổ kính

Mặt chính của chùa quay về hướng Đông, từ đây nhìn xuống sân bay Biên Hòa, Văn miếu Trấn Biên

Cách sau chùa khoảng 500m là con sông Đồng Nai hiền hòa uốn khúc

Toàn bộ mặt trước của chùa gồm 3 cửa chính, kiến trúc kiểu khung vòm bằng nhau ( 2,80m x 3m), hai bên là hai khung vòm nhỏ hơn. Trên các khung vòm là đề tài trang trí theo từng mảng, ở trên cùng là một mảng lớn trang trí theo hình cuốn thư, đối xứng là các cặp lân ngậm trái châu, cá hóa long, tượng phật và rồng bằng các vật liệu xi măng, gốm màu và sành sứ nhiều màu đắp nổi. Phía dưới trên gờ tường là hoa văn đắp nổi đồng tiền dây lá cách điệu, mặt ngoài ghép bằng mảnh sành sứ nhiều màu sắc. Mảng tiếp theo là các khung hình chữ nhật, trong đắp nổi nhóm tứ linh, biểu tượng của quyền và sức mạnh.

Trên mỗi khung vòm là hình rồng chầu mặt trời, trên hai cột giữa là cặp liễn chữ Hán màu đen, cột hai bên là cặp liễn chữ Hán đắp nổi bằng xi măng, ngoài đắp bằng sành sứ nhiều màu, hai cột ngoài cùng là hình rồng uốn lượn đắp nổi.

Chánh điện chia làm 3 gian bởi hai hàng 6 cột gạch xi măng tròn. Hai cột ngoài đắp nổi rồng uốn lượn, bốn cột trong đắp nổi rồng uốn mây, thân rồng sơn nhiều màu nhìn rất uy nghiêm.

Gian giữa thờ Đức Phật Di Đà, Thích Ca, Ngọc Hoàng, Văn Thù, Phổ Hiền, Thế Trí… và các vị Bồ tát, hương án.

Phía trên hương án trang trí hình mai, hai bên đắp nổi hình dây lá điểm trên mờ nhạt bằng gạch men.

Hai bên trái và phải thờ Đức Quan Công và Đạt Ma Sư Tổ.

Trên hương án là 03 bức hoành phi bằng gỗ nền đỏ chữ Hán, đường viền xung quanh hoành phi chạm nổi hình rồng chầu mặt trời.

Một gian thờ bên trong chánh điện

Từ chánh điện đi thẳng xuống là đường chạy xe vào sân chùa

Một tượng Quan Âm khác

Các tháp thờ

Một công trình khác

Cổng chính chùa Bửu Phong nhìn về hướng Đông

Lối xe chạy lên sân chùa

Đi chùa sớm sẽ lãnh “đặc sản” muỗi đốt

Cổng Tổ Đình Bửu Phong trên đường Võ Trường Toản

Một cổng chào trên đường Võ Trường Toản

Một đoạn phim ngắn về Bửu Phong Cổ Tự

*** Bài viết có sử dụng tư liệu được tổng hợp và biên tập lại từ nhiều nguồn trên Internet, mang giá trị tham khảo.